Sanayileşen üretim yöntemlerine rağmen, geleneksel el işçiliğine duyulan ihtiyaç her geçen gün artıyor. Batman'da 18 yıl önce açtığı iş yerinde ev tekstili alanında hizmet vermeye başlayan esnaf Ferit Özgün, eski yün döşek, yorgan, yastık ve minderleri hem yıkayıp hem çırpıp hem de el emeğiyle yeniden kullanıma hazır hale getiriyor.
Hem ekonomik hem de sağlıklı olması nedeniyle vatandaşların büyük ilgisini çeken bu hizmet, özellikle sağlığına önem veren ve maddi imkânları sınırlı olan kişiler tarafından tercih ediliyor.
Batman'da İLKHA mikrofonuna konuşarak süreci şöyle anlatan Özgün, yünün, doğal yapısı sayesinde nefes alan, terletmeyen ve uzun ömürlü bir malzeme olarak bilindiğini ifade ederek, bu da onu hem geleneksel hem modern evlerde hâlâ tercih edilen bir ürün haline getirdiğini söyledi.
Hem eski eşyaları yeniden değerlendirme hem de unutulmaya yüz tutan bir zanaatı yaşatma açısından önemli bir görev üstlendiklerini ifade eden Özgün, Batman'da yıllardır devam eden bu gelenek, yalnızca bir iş değil; aynı zamanda kültürel bir mirasın da parçası haline geldiğini kaydetti.
Ferit Özgün
"Eski döşek, yorgan, yastık ve minderleri açıp yeni hale getiriyoruz"
Özgün, "18 yıl önce burada ev tekstilleri üzerine iş yerimizi açtık ve zamanla yorgan, yastık, döşek ve minder yapmaya başladık. Burada eski döşek, yorgan, yastık ve minderleri açıp tekrar yapıyoruz. Şu an milletin yüzde 80'i bu şekilde yorgan, döşek ve yastıklarını bizlere getiriyor. Bize gelen ürünlerin çoğu eski yündür. Çünkü yün üzerinde uyumak daha sağlıklıdır. Piyasada naylondan yapılan elyaf ve silikonlar çok da sağlıklı değildir. Orijinal yünlerin hem oturumu hem de üzerinde uyumak daha sağlıklıdır." dedi.
"İnsanlar modernleştikçe kendi rahatlığına da daha düşkün hale geldi"
Halkın bu işe olan ilgisinin artmasında modern yaşamın etkili olduğunu belirten Özgün, "İnsanlar modernleştikçe kendi rahatlığına da daha düşkün hale geldi ve eskisi gibi yorgan ve minderleri yapmak istemiyor. Bu şekilde bizlere getiriyorlar, biz de hem yıkıyor, hem çırpıyor, hem dikiyor hem de yeni yüz ekleyerek yeni hale getirip kendilerine teslim ediyoruz. Tabii bu çok zahmetli ve zaman isteyen bir iştir. Normalde her evde yapılan bu işi, zamanla çoğu kişi yapmamaya başlayınca bir meslek haline geldi ve birçok yerde iş yerleri açıldı. Yapabildiklerimizi iş yerinde yaparken talep arttığında ve yetişemediğimizde ise anlaştığımız birkaç eve gönderip yaptırıyoruz. Bu şekilde hem biz hem de o bayanlar kazanıyor." ifadelerini kullandı.
"Yeni alanlar ise genelde sağlığını düşünenler ve yeni evlenenlerdir"
Yörede bu işi genellikle kadınların yaptığını söyleyen Özgün, "Bu işi tabii ki genelde bayanlar yapmaktadır. Çünkü yöremizde yorgan, yastık, minder ve döşeklerin yapımını sadece bayanlar bilmektedir. Bu işin maliyeti ise şu şekildedir: Tekli yorganın dikimini 350 liraya, çift kişilik yorganı ise 400 liraya yapıyoruz. Yıkama fiyatları da aynı şekilde farklılık göstermektedir. Ev tekstiliyle ilgili her şeyi burada hem yapıyor hem de yeniliyoruz. Doğal gaz kullanımının yayılması, eski usul yorgan ve döşek kullanımını azaltsa da bizde talep oldukça fazla. Eski yorgan, minder ve yastıklarını buraya getirenlerin çoğu maddi durumu düşük olanlar ve sağlığına dikkat eden kişilerdir. İsteyene sıfırdan orijinal yünden yatak yapımı şeklinde döşek, yorgan ve yastık da yapıyoruz. Toplam maliyeti 3 bin 500 lira civarındadır. Yeni alanlar ise genelde sağlığını düşünenler ve yeni evlenenlerdir." şeklinde konuştu.
"İşimiz çok zahmetli ve el emeği gerektiren bir iştir"
Evinde yorgan, minder, döşek ve yastık dikimi yapan Aynur Aruti ise, işin zorluğuna ve önemine dikkat çekti: "İşim; döşek, yorgan, minder ve yastık yapmaktır. İşimiz çok zahmetli ve el emeği gerektiren bir iştir. Çünkü yünü önce güzelce yıkıyoruz, ardından birbirinden ayırıyoruz. Sonra ise yapımına başlıyoruz. Tabii bittiğinde de seviniyoruz. El emeği olan eşyalar, hazır olanlardan daha güzel ve sağlıklıdır. Bir yorganın yapımı, hiç ara vermeden çalışsak bile en az 4 saat sürmektedir. Döşeği ise bir saatte yapıyorum. Bu işi geçimimizi sağlamak için yapıyorum. El emeğimle kazancımızı sağlayarak geçimimizi sürdürüyoruz. Vatandaşlara tavsiyem, yün almalarıdır. Çünkü yün; pamuk, sünger ve diğer plastik ürünlerden daha sağlıklıdır." (İLKHA)
