Polonya'da cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turu başladı. Görev için yarışan adaylar arasında iktidardaki Civic Koalisyonu'nun adayı, Varşova Belediye Başkanı Rafal Trzaskowski ve ana muhalefetteki Hukuk ve Adalet (PiS) partisinin desteklediği Polonya Ulusal Anma Enstitüsü Müdürü Karol Nawrocki yer alıyor.
Yaklaşık 29 milyon seçmen kaydının olduğu ülkede 32 bin sandık açıldı. Ülkenin Dışişleri Bakanlığı'na göre rekor sayıda Polonyalı yurt dışında oy kullanacak.
Polonya'da sandıklar 07:00'de (TSİ 08:00) açılıp 21:00'de (22:00) kapanacak. Yurtdışında (Kuzey ve Güney Amerika) oy kullanma işlemi 31 Mayıs'ta başladı.
Ülke genelinde sandıkların kapanmasının hemen ardından sosyoloji kuruluşu Ipsos'un hazırladığı çıkış anketinin sonuçları açıklanacak. Devlet Seçim Komisyonu, resmi seçim sonuçlarını 2 Haziran'da açıklamayı planlıyor. Yeni cumhurbaşkanı, Andrzej Duda'nın görev süresinin dolmasının ardından 6 Ağustos'ta göreve başlayacak.
Adaylar
Her iki rakip de birbirinin zıttı olarak biliniyor. Adaylardan 53 yaşındaki Rafal Trzaskowski, Polonya'nın kült caz bestecisi ve piyanisti Andrzej Trzaskowski oğludur.
Brüksel'in himayesindedir. 1995'te George Soros'un Açık Toplum Enstitüsü'nün parasıyla Oxford'da birkaç ay geçirdi, 2004'ten 2013'e kadar Avrupa Parlamentosu'nda (AP) Donald Tusk'un "Sivil Platform"una danışman olarak çalıştı ve 2009'dan beri AP üyesidir.
2019 yılında Radosław Sikorski'nin daveti üzerine Bilderberg Kulübü'nün (farklı ülkelerden önde gelen siyasi figürleri, bankacıları, ulusötesi şirketlerin başkanlarını ve ayrıca ekonomistleri ve siyaset bilimcileri bir araya getiren) bir toplantısına katıldı. Trzaskowski, Aralık 2013'ten Ekim 2015'e kadar Civic Platform hükümetinde (Dijitalleşme Bakanı ve AB İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı) görev yaptı. 2018'de Varşova Belediye Başkanlığı seçimlerini kazandı, 2020'de ise ilk kez cumhurbaşkanlığı seçimlerine katıldı ve ikinci tura kaldı, ancak burada mevcut Cumhurbaşkanı Duda'ya kaybetti. Trzaskowski beş yabancı dil biliyor: İngilizce, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca ve Rusça.
Adaylardan 42 yaşındaki Nawrocki, Gdansk'ta işçi sınıfından bir ailenin çocuğu. Öğrencilik yıllarında futbol ve boksla ilgilendi; Cumhurbaşkanlığı seçimleri sırasında taraftar gruplarına katıldığı ve aralarında kavgalar çıktığı biliniyordu. Gdańsk Üniversitesi Tarih Fakültesi'nden mezun oldu ve 2021 yılında müdür olduğu Polonya Ulusal Anma Enstitüsü'nde ders verdi. Navrotsky, bu görevi sırasında Sovyet-Polonya dostluğunu ve Polonya'nın kurtuluşu için ölen Kızıl Ordu askerlerini anan anıtları yıkma kampanyası yürüttü (bu bağlamda Şubat 2024'te Rusya Federasyonu'nda arananlar listesine alındı). Ayrıca Navrotsky, savaş sonrası ilk yıllarda, birçoğu sivil halka karşı soygun ve katliamlar gerçekleştiren Polonya yeraltı örgütünün temsilcilerinin anısını yüceltme çalışmalarına da katılmıştır.
Seçmen yarışı
İktidar koalisyonunun liderleri ve kilit bakanlar Trzaskowski'yi aktif olarak desteklediler. Trzaskowski, sosyal konut sorununu çözmeyi ve vergiye tabi olmayan gelir eşiğini artırmayı vaat ediyor.
Navrotskiy, Ukrayna'nın NATO'ya girmesine izin vermeyeceğine, AB'nin "yeşil rotasını" ve Mercosur (Güney Amerika Ortak Pazarı) ile ticaret anlaşmasını engelleyeceğine, göç anlaşmasını iptal edeceğine söz vererek milliyetçilerin desteğini almaya çalıştı.
Polonya Devlet Başkanlığı için yarışan her iki aday da Rusya'ya karşı dostça olmayan bir tutum sergiliyor.
Yurt dışında destek
Cumhurbaşkanlığı koltuğuna aday olan iki isim de yabancı siyasetçilerin desteğini almaktan çekinmedi. Romanya'da cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan Nicusor Dan, 25 Mayıs'ta Varşova'da Trzaskowski'nin mitinginde göründü. Dan'a karşı kaybeden milliyetçi George Simion, 28 Mayıs'ta Rzeszow'da düzenlenen Muhafazakar Siyasi Eylem Konferansı'nda Nawrocki adına kampanya yürüttü. ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem de etkinlikte hazır bulundu ve Avrupa'yı muhafazakar değerlere geri döndürecek "doğru lidere" oy verilmesi çağrısında bulundu. Ertesi gün Budapeşte'de düzenlenen benzer bir etkinlikte konuşan Macaristan Başbakanı Viktor Orban da muhafazakar adaya destek verdi. (İLKHA)
