Anne ve baba olmayı önleyen infertilite, her 100 çiftin 10-15’inde görülen bir sorun. Bu tablonun yüzde 30’u da sadece kadınlara bağlı sebeplerden kaynaklanıyor. Son yıllarda kadınlarda görülen infertilitenin sorumlularından biri ‘ilerleyen yaş’ olsa da jinekolojik hastalıklar da önemli sebepler arasında yer alıyor. Öyle ki infertilite sorunu yaşayan kadınların yüzde 30-40’ından endometriozis, yüzde 20-25’inden de fallop tüplerindeki problemler sorumlu oluyor. Bu hastalıklarda bazen medikal tedaviden etkin sonuç alınamıyor ve tek çözüm cerrahi yöntem oluyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Ganime Aygün, son yıllarda kadınlarda jinekolojik hastalıkların cerrahi yöntemle tedavisinde robotik cerrahiye artan sıklıkta başvurulduğunu belirterek, “Kadınlarda hamileliği önleyebilen tüplerdeki yapışıklıklar, rahimle ilgili problemler, endometriozis ve miyom gibi sorunlarda robotik cerrahi yöntemiyle oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır. Zira, robotik cerrahi yüksek incelikte cerrahi çalışması sağlayarak doğal anatomiyi korumakta ve organlarda hasar oluşturmamaktadır. Özellikle endometriozis, endometrioma ve miyom cerrahilerinde çok daha hassas çalışılması gerektiği için robotik cerrahiye infertil hastalarda sıklıkla başvurulmaktadır. Tubal, yani tüp cerrahilerinde de hassasiyet çok kıymetli olduğu için tercih edilen robotik cerrahi ile başarı oranı çok daha fazladır. Hatta tubal cerrahisi sonrası robot kullanımında doğal yollar ile gebe kalma şansı bile misliyle artmaktadır” diyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Ganime Aygün, infertiliteye neden olabilen jinekolojik hastalıkları ve robotik cerrahi yönteminin sağladığı faydaları anlattı; önemli bilgiler verdi.
Endometriozis: Dokularda hasar oluşumu önleniyor
Ülkemizde her 10 kadından birinde görülen endometriozis, rahmin iç yüzeyini kaplayan dokunun rahim dışında büyümesiyle ortaya çıkan kronik bir hastalık. Özellikle yumurtalıklar, fallop tüpleri ve karın boşluğunda görülüyor ve ciddi ağrılara, adet düzensizliklerine, hatta infertiliteye neden olabiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Ganime Aygün, erken teşhis ve doğru tedaviyle, özellikle de doğru cerrahi yaklaşımla, hastalığın tahrip edici etkilerinin azaltılabileceğini belirterek, “Doku hasarı robotik cerrahi ile minimum seviyeye inmektedir. Bu yöntemle, endometrioma eksizyonunda, yani çikolata kistinde kist cidarı çıkarılırken yumurtalık rezervine zarar vermeden cerrahi yapılabilmektedir. Ayrıca özellikle derin endometriozis olgularında, örneğin bağırsak ve mesane tutulumunda pelvik organlar birbirine yapışık halde olabilir. Bu olgularda da robotik cerrahi doku hasarına neden olmadığı için büyük avantaj sağlamaktadır” diyor.
Miyom; Ameliyat sırasında rahmin bütünlüğü korunabiliyor
Rahimde, rahim duvarında veya rahmin ligamanlarında gelişen iyi huylu tümörler olan miyomlar, ülkemizde her 4 kadından birinde görülüyor. Miyomlar; rahim iç yüzeyini bozarak embriyonun tutunmasını zorlaştırabiliyor, fallop tüplerine baskı yaparak üreme kanalında anatomiyi bozabiliyor ve şiddetli kanamaya yol açarak rahim duvarında kaliteli bir yüzey oluşumuna fırsat tanımıyor. Bu etkileriyle de gebeliği önleyebiliyor. Rahim iç tabakasına yakın olan miyomlar gebeliği önleme açısından daha büyük risk taşıyor. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemlerinin gebelik şansını artırabileceğine işaret eden Doç. Dr. Elif Ganime Aygün, “Miyomların rahim duvarının hasar almadan çıkarılması son derece önemlidir. Robotik cerrahi, özellikle rahim duvarına gömülü ya da rahim duvarına baskı yapan miyomlarda ve büyük miyomların çıkarılmasında rahmin bütünlüğünü koruyarak infertiliteyi önleyebilmektedir” bilgisini veriyor.
Tüplerde tıkanıklık; Hassas cerrahi
Tüplerde tıkanıklık, ülkemizde kadın infertilitesinin yaygın nedenlerinden birini oluşturuyor. Döllenme tüplerde meydana geliyor. Dolayısıyla fallop tüplerinin tıkanması yumurtanın spermle buluşmasını önleyerek doğal yollarla gebeliği zorlaştırabiliyor. Pelvik inflamatuar hastalıklar ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar, rahim dışına yayılan endometrial dokular, önceki cerrahi müdahaleler, tüplerin sıvıyla dolarak şişmesi ve fonksiyonlarını kaybetmesi gibi etkenler tüplerde tıkanıklık veya hasar oluşturarak gebelik ihtimalini düşürebiliyor. Doç. Dr. Elif Ganime Aygün, tüplerde tıkanıklık olan kadınlarda infertilite sorununa oldukça sık rastlandığını vurgulayarak, “Tüplerdeki tıkanıklıkların açılması veya uç kısmına uygulanan işlemler robotik yöntemle daha hassas yapılabildiği için ameliyatın başarı şansı artmaktadır” diye konuşuyor.
Yumurtalık kistleri; Yumurta rezervi korunuyor
Özellikle üreme çağındaki kadınlarda sık görülen kistler hormonal dengesizliklere neden olarak yumurtlamayı bozabiliyor ve yumurtalık fonksiyonlarını etkileyerek sağlıklı yumurta üretimini önleyebiliyor. Bu etkileriyle kadınlarda infertiliteye yol açabiliyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Ganime Aygün, endometrioma gibi kistlerin dikkatlice çıkarılmasının yumurtalık rezervinin korunmasında önem taşıdığını belirterek, “Bu hassasiyet diğer kistler için de geçerlidir. Basit kistler ve dermoid kistler gibi hassas çalışılması gereken kistlerde robotik cerrahi dokuları koruması sayesinde avantaj sağlamaktadır” diyor.
Tuboovarian abse ya da pelvik inflamatuar hastalık; Doğal yolla gebelik şansını artırıyor
Tuboovarian abse ve pelvik inflamatuar sonrasında organlarda oluşabilen yapışıklıklar kadınlarda infertilite riskini önemli ölçüde artırabiliyor. Doç. Dr. Elif Ganime Aygün, “Bu hastalıklar fallop tüplerinde yapışıklıklar oluşturarak yumurtanın spermle buluşmasını engelleyebilmektedir. Rahim içi iltihaplanmaya neden olarak embriyonun tutunmasını zorlaştırabilir. Yumurtalıkların fonksiyonlarını bozarak yumurtlamayı etkileyebilir. İnfertil hastaların büyük bir kısmında geçirilmiş pelvik enefeksiyonuna bağlı yapışıklıklar ve doku anatomisinde bozulma gibi durumlar oluşabilmektedir” diyor. Bu hastalıkların yol açabildiği abse gibi komplike enfeksiyonlarda cerrahi tedaviye başvurmak gerekebildiğini aktaran Doç. Dr. Elif Ganime Aygün, “Bu noktada, robotik cerrahi titizlikle çalışmayı sağlamak ve yapışıkların açılmasına yardımcı olmak açısından altın standarttır. Bu sayede doğal yolla gebelik şansını artırabilir. Özellikle ağır yapışıklık ve doku anatomisinin kaybolduğu abse hastalarında robotik cerrahi titizlikle çalışmak için birebirdir” diyor.
Kadın infertilitesinde
Da Vinci robotik cerrahi ne sağlıyor?
Da Vinci robotik cerrahi sistemi, özellikle jinekolojik cerrahide infertilite (kısırlık) tedavisine yönelik operasyonlarda önemli avantajlar sağlıyor. Bu teknoloji, hassas hareket kabiliyeti, 3 boyutlu görüntüleme ve minimal invaziv yaklaşımla öne çıkıyor. Robotun batın içerisinde 540 derece hareket kabiliyeti de erişilmesi zor olan cerrahi sahalarda kolaylık sağlıyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Ganime Aygün, robotik cerrahinin avantajlarını şöyle özetliyor:
Minimal doku travması
Robotik cerrahi çevre dokulara zarar vermeden çalışmayı sağlıyor. Bu etkisi, özellikle yumurtalık rezervinin korunmasında, rahim zarının (endometrium) ve tüplerin hasar görmemesinde önem taşıyor.
Daha az yapışıklık riski
Açık cerrahiye göre daha az dokuya müdahale edildiği için sonrasında yapışıklık oluşma riski düşüyor. Böylece tüplerin açık kalma şansını artıyor.
Yüksek hassasiyetle dikiş
Mikroskobik seviyede dikiş atılabildiği için tüp onarımı gibi hassas işlemlerde yüksek başarı elde ediliyor.
Hızlı iyileşme, az ağrı ve hastanede daha kısa kalış süresi
Tüp bebek veya doğal gebelik denemelerine daha erken başlanmasına imkan tanıyor.
